Hazar Sözlüğü, okuyucuyu gerçeğin ve düşün iç içe geçtiği bir yaşama çağırıyor!

“Hazar Sözlüğü, sözlük yapısında olan bir romandır… 100.000 sözcükten oluşan bir sözlük-roman. Roman farklı dillerde alfabetik sıraya göre farklı biter. Hazar Sözlüğü’nün farklı sonları olduğu gibi cinsiyeti de vardır. Bu kitap 1984’te eril ve dişil basım olarak yayımlandı… Bunun nedeni bir erkeğin dünyayı kendi bedeni dışında yaşaması, buna karşılık kadının evreni içinde taşımasıdır. Bu farklılık romanımın eril basımına da dişil basımına da yansımıştır. XX. yüzyılda iki cinsiyeti olan kitap XXI. yüzyılda erdişi oldu. Yeni görünümü altında bu kitabı dişil zamanın eril zamanı da içine aldığı bir yer gibi görebiliriz.”

(…) insan denizinde bir yerde, başka biri tarafından düşlenmemiş olan tek bir insan yaşamı olmamıştır ve bir başkasının yaşamının görünümü altında gerçekleşmeyen hiçbir insan düşü yoktur.

— Milorad Paviç